Een definitie van "eurogame"?

Waarom gebruiken mensen definities? Dat is vrij simpel samen te vatten: om de communicatie van een bepaald begrip beter laten verlopen; om te zorgen dat we (ongeveer) hetzelfde bedoelen als we een bepaald woord gebruiken. Het gebruik van een woord gaat echter zelden gepaard met kennis van een dergelijke definitie, als deze al bestaat. Woorden gaan hun eigen betekenis vormen in het brein van een mens omdat elke mens een uniek geheel aan associaties met het woord ontwikkelt. We hebben een idee van wat een woord zou moeten betekenen, maar geen idee wat haar definitie zou moeten zijn. Zien we een bepaald soort plant, dan weten we wel of we vinden dat dit een "boom" zou moeten zijn en geen "struik", maar waar de groep bomen ophoudt en de groep struiken begint kunnen we niet met zekerheid zeggen. Op die manier werkt het, nog meer dan in het geval van bomen, ook bij het begrip "eurogames".

Eurogames is een woord dat de wereld in is gekomen om een naam te geven aan het soort bordspellen dat voornamelijk na het succes van Kolonisten van Catan erg populair is geworden in de wereld van bordspelers. In de prille dagen van het eurogames-genre kwamen deze spellen vooral uit Duitsland, waardoor ze ook wel "German style games" genoemd worden. Ze waren eveneens bijzonder omdat ze de naam van de ontwerper(s) op de voorkant lieten prijken, vandaar de derde benaming: "designer games". Die benaming heb ik overigens van Wikipedia, dus laten we meteen maar kijken wat ze daar te zeggen hebben over wat een "eurogame" nu precies is. Eurogames hebben, aldus de engelstalige Wikipedia, regelmatig simpele regels, een korte tot middellange speelduur, indirecte interactie tussen de spelers en fysieke onderdelen, vaak van hout. Strategie is belangrijk, geluk en conflict worden zoveel mogelijk uitgebannen. Ze zijn abstracter dan Amerikaanse spellen maar hebben nog wel een thema, het zijn geen puur abstracte spellen zoals schaken. Eveneens wordt genoemd dat eurogames geen spelers voortijdig uitschakelt, een zeer belangrijk verschil met een spel als Monopoly. Tijd om deze kenmerken stuk voor stuk onder de loep te nemen:

1. Simpele regels: dit is helaas bijna totaal onmeetbaar en dus ongeschikt als categoriseringselement. Wikipedia zegt dat spelregelboekjes van eurogames 3-12 pagina's lang zijn, maar dat wil nog niet zeggen dat ze ook simpel zijn (zie: Caylus). Andersom bewijst een "te lang" regelboekje ook niets, dit kan simpelweg het gevolg zijn van veel voorbeeldplaatjes. Het is natuurlijk wel een aspect van eurogames dat ze onderscheidt van complexe simulatiespellen, maar helaas te moeilijk te meten om als criterium te gebruiken.

2. Korte tot middellange speelduur: een goede speelduurindicatie is lastig natuurlijk, maar gelukkig heeft boardgamegeek.com er één (is die gewoon van het spel zelf overgenomen?). Waar leggen we de grens? Ik ben streng en zeg dat alles waarvan men zelf zegt dat het 120 minuten gaat duren wel te lang zal zijn om eurogame genoemd te worden. Ja, dan verdwijnen spellen als Agricola, Brass, Funkenschlag/Power Grid en Age of Steam van de lijst eurogames, maar misschien kunnen we deze spellen ook beter iets ander noemen. Supereuros misschien?

3. Indirecte interactie: zeker een centraal element in de eurogames-revolutie, maar in plaats van spellen uitsluiten op basis hiervan heb ik ze eerder al onderverdeeld in conflict en concurrentiespellen. Een indeling die nog meer aandacht vereist, maar in ieder geval ben ik niet bereid spellen met een directe vorm van interactie uit te sluiten. Denk aan Small World en Machiavelli, maar ook aan de Kolonisten van Catan.

4. Strategie: het moge duidelijk zijn dat het bij eurogames om denkspellen gaat. Ze zijn vaak "socialer" dan bijvoorbeeld een potje schaken, maar snelheid en behendigheid zijn in elk geval uitgesloten als doorslaggevende factor. Goed moeten kunnen onderhandelen stoppen we met een klein beetje tegenzin toch maar in de categorie toegestaan. Onderhandelen gaat immers over beslissingen die aangekondigd worden en niet over fysieke acties waarvoor handigheid nodig is. Boonanza, Genoa, Chinatown en wederom de Kolonisten zijn dus gered.

5. Geluk: geluk is moeilijk te kwantificeren, en het moge duidelijk zijn dat bijna alle eurogames wel een element van geluk bezitten. Als dat niet door dobbelstenen is, dan wel door het trekken van kaarten of omdraaien van "tegels". Geluk is belangrijk, maar kan geen beslissende factor zijn omdat het zo moeilijk te bepalen is hoeveel geluk een spel kent. Spellen met een grote geluksfactor komen gelukkig niet veel voor in de hogere regionen van de Boardgamegeek rankings.

6. Thema: kenmerkend, maar niet essentieel, bovendien moeilijk een vinger op te leggen. Next!

7. Spelereliminatie: een belangrijk, onderscheidend aspect van eurogames: iedereen blijft tot het einde in het spel. Wel spelereliminatie = geen eurogame!

8. Spelersaantal: nog niet eerder genoemd, maar het verschil tussen een 2-speler spel en een spel voor meer personen is vrij fundamenteel. Spellen die enkel met 2 spelers gespeeld kunnen worden vallen dus af.

9. Kennis: om bepaalde "partygames" (Trivial pursuit) uit te sluiten is het van belang dat kennis van elementen buiten het spel geen factor mogen zijn in het spel.

Kortom: een eurogame is volgens mij een bordspel dat maximaal een aangegeven speelduur van 90 minuten heeft, waarin uitsluitend beslissingen en niet fysieke acties een rol spelen, dat geen spelereliminatie kent, en dat met meer dan 2 spelers te spelen is. O ja, en kennis van buiten het spel mag niet van belang zijn.

Ik heb vast nog iets gemist, en bepaalde mensen zullen niet blij zijn met de verwijdering van o.a. Agricola uit mijn definitie, maar begrijp wel: het predikaat "eurogame" is niet bedoeld als kwaliteitsindicatie, slechts als indicatie van het type spel, en speelduur is daar van groot belang in. "Supereuros" (wie heeft een betere naam?) gebruiken mechanismen uit eurogames maar maken er een langduriger en complexer spel van, en dit soort spellen spreekt ook een bepaald type spelers aan. Uiteraard zullen er grensgevallen zijn: hoort Goa bijvoorbeeld niet bij de "supereuros" en is Loyang niet een "gewone" eurogame? Dubieuze grensgevallen zijn echter bijna nooit uit te sluiten bij een categorisering.